vrijdag 8 november 2013

Opbrengstgericht of ontwikkelingsgericht - wat is er nodig?

Half vier, de laatste kinderen zijn opgehaald, ik keer terug naar mijn lokaal. Wat doe ik nu? Buig ik me over de toetsresultaten in het leerlingvolgsysteem om te kijken hoe het met mijn als taalzwak te boek staande leerling gaat? Pak ik mijn rode pen om in de schrijfsels van mijn leerlingen alle spelfouten te markeren? Ga ik schuiven met mijn leerlingen in het groepsplan en stel ik een van elke betekenis ontkleed oefenprogrammaatje op voor mijn zwakste scoorders? Breek ik mijn hoofd over de vraag hoe ik in vredesnaam de zwakke broeders en zusters tot hogere scores op kan stuwen?

Nou nee, dat doe ik niet. Ik heb een andere opvatting van goed onderwijs.

Tijdens het taalcircuit eerder op de dag neem ik de tijd om te achterhalen welke spannende geschiedenis die ene - volgens cito zwakke - leerling, met leesproblemen en ADHD, nu eigenlijk heeft neergepend, in zijn vrijwel onleesbare handschrift vol spelfouten, dat ik alleen met zijn hulp en hij met de mijne nog kan ontcijferen, ook al heeft hij het net zelf opgeschreven.

(Een opbrengstgerichte leraar, zou die die hanenpoten niet linea recta en ongelezen naar de prullenbak hebben verwezen?)

Na transcriptie neem ik de tijd om het verhaal in de pauze even uit te typen en te printen, zodat mijn schrijvertje trots kan zijn op zijn tekst, die hij na de pauze - nu onbelemmerd door zijn handschrift - verrassend vlot weet voor te lezen, ten voorstaan van de hele klas. Een primeur voor deze 'zwakke' leerling, die een opbrengstgerichte leraar vast niet in verlegenheid zou hebben willen brengen met een klassikale voorleesbeurt.

Ik vraag de schrijver of ik zijn tekst mag ophangen in de klas, zodat we er allemaal nog vaker van kunnen genieten, maar hij wil hem graag mee naar huis nemen. Hij voelt mijn verlangen zijn tekst nog in de klas te houden, hij wil me niet teleurstellen, maar toch ook heel graag zijn tekst mee naar huis nemen. Ik leg me erbij neer, grootmoedig maar best een beetje teleurgesteld, en even later komt hij, even grootmoedig, naar me toe: je mag hem wel kopiëren? Dat doen we, hij loopt met me mee naar het kopieerapparaat. Hij voelt zich gul, dat ik zijn tekst mag kopiëren. Wat een zoet gevoel moet dat zijn, ik zie het aan 'm. Ik mag de kopie op het prikbord hangen, waar iedereen zijn tekst kan zien. Met een bordje erbij, dat het van hem is.

Alles is nu anders. Waar deze jongen gebukt ging onder D- en E-scores, extra spellingshuiswerk en dyslexieonderzoek, staat nu ineens een trots kind dat geniet van wat hij helemaal zelf gemaakt heeft. Hij voelt zich fier en gul en grootmoedig. Hij is een schrijver.

De volgende dag gaat deze jongen vol ijver met de volgende uitdaging aan de slag, en komt me nu enthousiast zijn werk laten zien. De schroom en het getob zijn weggeblazen, de lucht is geklaard, de reis kan nu pas echt beginnen. De weg is vrij om te leren: leren lezen en schrijven en genieten van je eigen taal, je eigen creatieve expressie, je eigen zeggingswil. Niks te maken met het leerlingvolgsysteem.

***

Het kan toch geen vraag zijn waar je eerst naar moet kijken: naar het toestingskader van de onderwijsinspectie, naar het leerlingvolgsysteem, naar het landelijk gemiddelde, of naar wat je leerlingen van jou nodig hebben om te groeien.

14 opmerkingen:

  1. Ik noem dat de glunderfactor. Als we ons onderwijs nu eens daaromheen organiseren.... wat zou er dan gebeuren?

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Heel mooi Hester!
    Maar kan dit niet alleen en juist in een omgeving die veilig en vertrouwd is voor iedereen (dus niet alleen de kinderen!? Waar ook de leerkracht lesgeven kan en mag vanuit zijn persoonlijke kracht, waar autonomie gerespecteerd en gewaardeerd wordt?
    Fijn te zien dat het wel bestaat;-)

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Dan zouden kinderen beter gaan leren en verhogen we de opbrengsten! Er is niets mis met opbrenstgericht werken. Het gaat er om het beste uit iedere leerling te halen. Door te kijken naar je opbrengsten, in harde en zachte factoren, kun je zien of datgene wat je doet ook resultaat oplevert. Niets mis mee.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het gaat er om het beste uit iedere leerling te halen.

      Bovenstaande hoor ik mensen vaak zeggen.


      Ik zeg liever dat ik kinderen het beste uit zichzelf wil laten halen.

      Een detail kan ook een wereld van verschil betekenen of zijn :-)

      Verwijderen
    2. Waarom willen wij volwassenen toch altijd maar dat wij, of de kinderen zelf, het beste eruit willen halen?
      Wanneer vragen we aan het kind wat het zelf wil? En als we dat al durven, waarom zijn we teleurgesteld als dat niet "het beste" blijkt te zijn?
      Ik vind dat je kinderen de kans ontneemt om een eigen tempo, wil en mening te onderzoeken.
      Maar ja. het boekje moet wel uit zijn in juli... 😞

      Verwijderen
  4. Via een vriendin kom ik op dit blog. Ik herken mijn eigen zoon. Hij heeft een totaal onleesbaar handschrift. Hij mag al vanaf de basisschool (hij is nu 16) op een notebook schrijven. Misschien ook een tip voor deze leerling? Notebooks kosten niet veel, zeker niet 2e hands.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Overigens ben ik het er inhoudelijk helemaal mee eens dat ontwikkelingsgericht werken beter past en daarmee meteen op de lange termijn ook meer opbrengstgericht is, eigenlijk.

      Verwijderen
  5. Mag mijn volgens Cito rekenzwakke dochter bij jou? Ik zou zo graag meer leraren met deze insteek zien.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Mag mijn kind wat alleen nog maar gedefinieerd wordt als 'zwakbegaafd' en 'verstandelijk beperkt' vanwege haar lage iq-score, ook bij jou?

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Dát is onderwijs ! Klasse !

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Hester, ik ben sprakeloos. Dat het zo 'eenvoudig' kan zijn als je kunt kijken in de ogen en de harten van (mensen)kinderen,

    BeantwoordenVerwijderen
  9. En dat kind dat A+ heeft voor zijn score wat gebeurt er met hem/ haar???

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Yes, hier gaat t om, word er blij van!

    BeantwoordenVerwijderen